ГОСТ Р 59115.2-2021. Национальный стандарт Российской Федерации. Обоснование прочности оборудования и трубопроводов атомных энергетических установок. Модуль упругости, температурный коэффициент линейного расширения, коэффициент Пуассона, модуль сдвига
Приложение Б
(рекомендуемое)
ФИЗИЧЕСКИЕ СВОЙСТВА КОНСТРУКЦИОННЫХ МАТЕРИАЛОВ
Таблица Б.1
Модуль упругости материалов
(модуль нормальной упругости, модуль Юнга) ET, ГПа
Группа стали или сплава | Марка стали или сплава <*> | Температура T, К (°C) | ||||||||||||
293 (20) | 323 (50) | 373 (100) | 423 (150) | 473 (200) | 523 (250) | 573 (300) | 623 (350) | 673 (400) | 723 (450) | 773 (500) | 823 (550) | 873 (600) | ||
1 | Ст3сп5, 10, 15, 15Л, 20, 20Л, 25, 25Л, 20К, 22К | 200 | 197 | 195 | 192 | 190 | 185 | 180 | 175 | - | - | - | - | - |
2 | 30, 35, 40, 45 | 210 | 207 | 205 | 200 | 195 | 190 | 185 | 180 | 175 | 167 | 160 | - | - |
3 | 20Х, 12ХМ, 15ХМ, 20ХМ, 20ХМА, 20ХМЛ, 20ХМФЛ, 10Х2М, 12Х2М <**>, 12МХ, 12Х1МФ, 10Х2М1ФБ, 15Х1М1Ф, 15Х1М1ФЛ, 12Х2МФА, 12Х2МФА-А, 15Х2МФА, 15Х2МФА-А, 18Х2МФА, 18Х2МФА-А, 15Х2НМФА, 15Х2НМФА-А, 15Х2НМФА класс 1, 15Х3НМФА, 15Х3НМФА-А, 10ХН1М, 10ХСНД, 15ГС, 16ГС, 09Г2С, 20ГСЛ, 16ГНМА, 10ГН2МФА, 10ГН2МФАЛ <**>, 06Х12Н3Д, 06Х12Н3ДЛ, 20Х1М1Ф1БР | 210 | 207 | 205 | 202 | 200 | 197 | 195 | 190 | 185 | 180 | 175 | 170 | 165 |
4 | 15Х2МФА мод. А, 15Х2МФА-А мод. А, 15Х2МФА-А мод. Б <**> | 205 | 203 | 201 | 199 | 196 | 193 | 190 | 187 | 184 | - | - | - | - |
5 | 20Х1М1Ф1ТР <**> | 211 | 210 | 208 | 206 | 204 | 201 | 198 | 194 | 190 | 185 | 179 | 173 | - |
6 | 30Х, 35Х, 40Х, 45Х, 30ХМ, 30ХМА, 35ХМ, 35ХМА <**>, 30ХГСА, 25Х1МФ, 25Х2МФА, 25Х2МФА-А, 25Х2М1Ф, 25Х3МФА, 36Х2Н2МФА <**>, 38ХН3МФА, 07Х16Н4Б | 215 | 212 | 210 | 207 | 205 | 202 | 200 | 195 | 190 | 185 | 180 | 175 | 170 |
7 | 08Х13, 20Х13, 30Х13, 14Х17Н2, 18Х12ВМБФР <**>, 08Х14МФ, 20Х12ВНМФ, 09Х17Н, 12Х11В2МФ/1Х12В2МФ <**>, 05Х12Н2М-ВИ, 05Х12Н2М, 05Х12Н2М-ВД, 10Х9МФБ | 220 | 217 | 215 | 212 | 210 | 205 | 200 | 195 | 190 | 185 | 180 | 175 | 170 |
8 | 07Х12НМФБ <**> | 206 | 204 | 201 | 197 | 193 | 190 | 186 | 182 | 177 | 172 | 166 | 160 | 152 |
9 | 09Х18Н9, 10Х18Н9, 12Х18Н9, 08Х18Н10Т, 08Х18Н12Т, 12Х18Н9Т, 12Х18Н10Т, 12Х18Н12Т, 12Х18Н9ТЛ, 03Х16Н9М2, 08Х16Н11М3, 09Х16Н15М3Б <**>, 06Х13Н7Д2, 10Х18Н12М3Л, 12Х18Н12М3ТЛ, 10Х17Н13М2Т, 31Х19Н9МВБТ, 45Х14Н14В2М <**>, 06Х20Н46Б/0Х20Н46Б, 10Х18Н22В2Т2, 1Х16Н36МБТЮР <**>, 12ХН35ВТ/ХН35ВТ, 12ХН35ВТ-ВД/ХН35ВТ-ВД, 08ХН35ВТЮ/ХН35ВТЮ, 03Х21Н32М3Б | 205 | 202 | 200 | 195 | 190 | 185 | 180 | 175 | 170 | 167 | 165 | 162 | 160 |
10 | 10Х11Н20Т3Р | 160 | 158 | 156 | 153 | 150 | 148 | 146 | 143 | 140 | 138 | 135 | 133 | 132 |
11 | 16Х12МВСФБР-Ш <**> | 239 | 236 | 232 | 228 | 224 | 220 | 215 | 210 | 205 | 199 | 192 | 185 | 177, 650 °C - 168 |
12 | 10Х15Н9С3Б1-Ш <**> | 187 | 181 | 178 | 174 | 171 | 167 | 164 | 157 | 152 | 152 | 152 | 148 | 148 |
13 | 03Х18Н13С2АМ2ВФБР-Ш <**> | 192 | 187 | 181 | 178 | 176 | 172 | 168 | 165 | 162 | 158 | 157 | 152 | 147 |
14 | Цирконий + 2,5% ниобия | 88,3 | 86,3 | 84,3 | 81,4 | 78,5 | 75,5 | 76,2 | - | - | - | - | - | - |
15 | ВТ1-0(М) <**> | 108 | 104 | 102 | 98 | 96 | 93 | - | - | - | - | - | - | - |
ВТ1-0, ВТ1-00 | 110 | 107,5 | 104 | 96 | 90 | 85 | - | - | - | - | - | - | - | |
3М | 110 | 108 | 105 | 102 | 99,0 | 97 | 95,0 | - | - | - | - | - | - | |
ПТ-3В | 118 | 115 | 111 | 106 | 106 | 104 | 101 | 98 | - | - | - | - | - | |
5В | 115 | - | - | - | - | - | - | 98 | - | - | - | - | - | |
ОТ4-1В | 110,5 | 108 | 105 | 103 | 98 | 95 | 93 | 90 | - | - | - | - | - | |
16 | АМг3 | 68,7 | 67,7 | 66,7 | 65,7 | 62,8 | - | - | - | - | - | - | - | - |
АВ | 68,7 | 67,7 | 66,7 | 65,7 | 63,7 | - | - | - | - | - | - | - | - | |
17 | ЛО62-1, ЛО70-1 <**> | 112 | 111 | 109 | 108 | 106 | 104 | - | - | - | - | - | - | - |
М1, М2, М3 | 124 | 122 | 121 | 119 | 117 | 115 | - | - | - | - | - | - | - | |
18 | НП2 | 200 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
19 | ХН78Т | 195 | 188 | 183 | 178 | 174 | 170 | 165 | 160 | - | - | - | - | - |
<*> В числителе действующее обозначение марки, в знаменателе - устаревшее. <**> Применимость материалов для изготовления оборудования и трубопроводов регламентируется федеральными нормами и правилами в области использования атомной энергии [1]. |
Таблица Б.2
Средний температурный коэффициент линейного расширения
материалов, , при изменении температуры
с 293 К (20 °C) до указанной температуры T
Группа стали или сплава | Марка стали или сплава <*> | Температура T, К (°C) | |||||||||||
323 (50) | 373 (100) | 423 (150) | 473 (200) | 523 (250) | 573 (300) | 623 (350) | 673 (400) | 723 (450) | 773 (500) | 823 (550) | 873 (600) | ||
1 | Ст3сп5, 10, 15, 15Л, 20, 20Л, 20К, 22К, 25, 25Л, 30, 35, 40, 45, 20Х, 30Х, 35Х, 40Х, 45Х, 12ХМ, 15ХМ, 20ХМ, 20ХМА, 20ХМЛ, 20ХМФЛ, 30ХМ, 30ХМА, 35ХМ, 35ХМА <**>, 10Х2М, 12МХ, 12Х2М <**>, 30ХГСА, 12Х1МФ, 25Х1МФ, 15Х1М1Ф, 15Х1М1ФЛ, 12Х2МФА, 12Х2МФА-А, 15Х2МФА, 15Х2МФА-А, 18Х2МФА, 18Х2МФА-А, 20Х1М1Ф1БР, 10Х2М1ФБ, 25Х2МФА, 25Х2МФА-А, 25Х2М1Ф, 25Х3МФА, 38ХН3МФА, 15Х2НМФА, 15Х2НМФА-А, 15Х2НМФА класс 1, 36Х2Н2МФА <**>, 15Х3НМФА, 15Х3НМФА-А, 10ХСНД, 10ХН1М, 15ГС, 16ГС, 20ГСЛ, 09Г2С, 16ГНМА, 10ГН2МФА, 10ГН2МФАЛ <**> | 11,5 | 11,9 | 12,2 | 12,5 | 12,8 | 13,1 | 13,4 | 13,6 | 13,8 | 14,0 | 14,2 | 14,4 |
2 | 15Х2МФА мод. А, 15Х2МФА-А мод. А, 15Х2МФА мод. Б <**> | 11,3 | 11,5 | 11,8 | 12,0 | 12,3 | 12,5 | 12,8 | 13,0 | - | - | - | - |
3 | 20Х1М1Ф1ТР <**> | - | - | - | 12,0 | 12,0 | 12,3 | 12,7 | 12,9 | 12,9 | 13,0 | 13,5 | - |
4 | 08Х13, 20Х13, 30Х13, 09Х17Н, 12Х11В2МФ/1Х12В2МФ <**>, 14Х17Н2, 20Х12ВНМФ, 18Х12ВМБФР <**>, 05Х12Н2М-ВИ, 05Х12Н2М, 05Х12Н2М-ВД, 06Х12Н3Д, 06Х12Н3ДЛ, 08Х14МФ, 06Х13Н7Д2, 07Х16Н4Б, 10Х9МФБ | 10,0 | 10,3 | 10,6 | 10,8 | 11,0 | 11,2 | 11,4 | 11,5 | 11,7 | 11,8 | 11,9 | 12,0 |
5 | 07Х12НМФБ <**> | 7,90 | 8,87 | 9,58 | 10,09 | 10,48 | 10,78 | 11,02 | 11,22 | 11,39 | 11,56 | 11,72 | 11,87 |
6 | 09Х18Н9, 10Х18Н9, 12Х18Н9, 08Х18Н10Т, 12Х18Н9Т, 12Х18Н10Т, 08Х18Н12Т, 12Х18Н12Т, 12Х18Н9ТЛ, 03Х16Н9М2, 08Х16Н11М3, 10Х17Н13М2Т, 10Х18Н12М3Л, 12Х18Н12М3ТЛ, 09Х16Н15М3Б <**>, 45Х14Н14В2М <**>, 10Х18Н22В2Т2, 31Х19Н9МВБТ, 10Х11Н20Т3Р, 1Х16Н36МБТЮР <**>, 08ХН35ВТЮ/ХН35ВТЮ, 12ХН35ВТ-ВД/ХН35ВТ-ВД, 12ХН35ВТ/ХН35ВТ, 03Х21Н32М3Б, 06Х20Н46Б/0Х20Н46Б | 16,4 | 16,6 | 16,8 | 17,0 | 17,2 | 17,4 | 17,6 | 17,8 | 18,0 | 18,2 | 18,4 | 18,5 |
7 | 08Х22Н6Т | - | 9,6 | - | 13,8 | - | 16,0 | - | - | - | - | - | - |
8 | 16Х12МВСФБР-Ш <**> | 9,4 | 9,8 | 10,1 | 10,4 | 10,5 | 10,8 | 11,0 | 11,2 | 11,4 | 11,5 | 11,7 | 11,8; 650 °C - 11,9 |
9 | 10Х15Н9С3Б1-Ш <**> | 15,0 | 15,6 | 16,1 | 16,5 | 16,9 | 17,2 | 17,4 | 17,7 | 17,9 | 18,1 | 18,3 | 18,5 |
10 | 03Х18Н13С2АМ2ВФБР-Ш <**> | 14,8 | 15,5 | 15,9 | 16,2 | 16,4 | 16,6 | 16,8 | 17 | 17,2 | 17,3 | 17,4 | 17,5 |
11 | Цирконий + 2,5% ниобия | 5,2 | 5,4 | 5,6 | 5,7 | 5,9 | - | - | - | - | - | - | - |
12 | ВТ1-0(М) <**> | 7,8 | 7,8 | 8,0 | 8,3 | 8,5 | - | - | - | - | - | - | - |
ВТ1-0, ВТ1-00 | 8,0 | 8,2 | 8,4 | 8,6 | 8,8 | - | - | - | - | - | - | - | |
ПТ-1М | 7,8 | 7,8 | 8,0 | 8,3 | 8,5 | 8,7 | - | - | - | - | - | - | |
ПТ-7М | 8,6 | 8,8 | 8,8 | 8,9 | 9,0 | 9,2 | 9,3 | - | - | - | - | - | |
3М | - | 8,9 | - | 9,1 | - | 9,3 | - | - | - | - | - | - | |
ПТ-3В | 8,5 | 8,6 | 9,0 | 9,0 | 9,4 | 9,4 | 9,4 | - | - | - | - | - | |
5В | 8,92 | - | - | - | - | - | 9,08 | - | - | - | - | - | |
ОТ4-1В | 8,6 | 8,7 | 8,9 | 9,0 | 9,1 | 9,3 | 9,3 | - | - | - | - | - | |
13 | Алюминиевые сплавы | 22,7 | 23,2 | 24,0 | 24,8 | 25,6 | 26,4 | - | - | - | - | - | - |
14 | М1, М2, М3, ЛО62-1, ЛО70-1 <**> | - | 16,7 | - | 17,5 | - | - | - | - | - | - | - | - |
15 | НП2 | - | 13,0 | - | - | - | - | - | - | - | - | - | - |
16 | ХН78Т | - | 12,8 | 13,2 | 13,5 | 13,9 | 14,3 | 14,6 | - | - | - | - | - |
<*> В числителе действующее обозначение марки, в знаменателе - устаревшее. <**> Применимость материалов для изготовления оборудования и трубопроводов регламентируется федеральными нормами и правилами в области использования атомной энергии [1]. |
Таблица Б.3
Модуль сдвига GT, ГПа
Группа стали или сплава | Марка стали или сплава <*> | Температура T, К (°C) | ||||||||||||
293 (20) | 323 (50) | 373 (100) | 423 (150) | 473 (200) | 523 (250) | 573 (300) | 623 (350) | 673 (400) | 723 (450) | 773 (500) | 823 (550) | 873 (600) | ||
1 | Ст3сп5, 10, 15, 15Л, 20, 20Л, 25, 25Л, 20К, 22К | 77 | 76 | 75 | 74 | 73 | 71 | 69 | 67 | - | - | - | - | - |
2 | 30, 35, 40, 45 | 81 | 80 | 79 | 77 | 75 | 73 | 71 | 69 | 67 | 64 | 62 | - | - |
3 | 20Х, 12ХМ, 15ХМ, 20ХМ, 20ХМА, 20ХМЛ, 20ХМФЛ, 10Х2М, 12Х2М <**>, 12МХ, 12Х1МФ, 10Х2М1ФБ, 15Х1М1Ф, 15Х1М1ФЛ, 12Х2МФА, 12Х2МФА-А, 15Х2МФА, 15Х2МФА-А, 18Х2МФА, 18Х2МФА-А, 15Х2НМФА, 15Х2НМФА-А, 15Х2НМФА класс 1, 15Х3НМФА, 15Х3НМФА-А, 10ХН1М, 10ХСНД, 15ГС, 16ГС, 09Г2С, 20ГСЛ, 16ГНМА, 10ГН2МФА, 10ГН2МФАЛ <**>, 06Х12Н3Д, 06Х12Н3ДЛ, 20Х1М1Ф1БР | 81 | 80 | 79 | 78 | 77 | 76 | 75 | 73 | 71 | 69 | 67 | 65 | 63 |
4 | 15Х2МФА мод. А, 15Х2МФА-А мод. А, 15Х2МФА-А мод. Б <**> | 77 | 77 | 76 | 75 | 74 | 73 | 72 | 70 | 69 | - | - | - | - |
5 | 20Х1М1Ф1ТР <**> | 81 | 81 | 80 | 79 | 78 | 77 | 76 | 75 | 73 | 71 | 69 | 67 | - |
6 | 30Х, 35Х, 40Х, 45Х, 30ХМ, 30ХМА, 35ХМ, 35ХМА <**>, 30ХГСА, 25Х1МФ, 25Х2МФА, 25Х2МФА-А, 25Х2М1Ф, 25Х3МФА, 36Х2Н2МФА <**>, 38ХН3МФА, 07Х16Н4Б | 83 | 82 | 81 | 80 | 79 | 78 | 77 | 75 | 73 | 71 | 69 | 67 | 65 |
7 | 08Х13, 20Х13, 30Х13, 14Х17Н2, 18Х12ВМБФР <**>, 08Х14МФ, 20Х12ВНМФ, 09Х17Н, 12Х11В2МФ/1Х12В2МФ <**>, 05Х12Н2М-ВИ, 05Х12Н2М, 05Х12Н2М-ВД, 10Х9МФБ | 85 | 83 | 83 | 82 | 81 | 79 | 77 | 75 | 73 | 71 | 69 | 67 | 65 |
8 | 07Х12НМФБ <**> | 79 | 78 | 77 | 76 | 74 | 73 | 72 | 70 | 68 | 66 | 64 | 62 | 58 |
9 | 09Х18Н9, 10Х18Н9, 12Х18Н9, 08Х18Н10Т, 08Х18Н12Т, 12Х18Н9Т, 12Х18Н10Т, 12Х18Н12Т, 12Х18Н9ТЛ, 03Х16Н9М2, 08Х16Н11М3, 09Х16Н15М3Б <**>, 06Х13Н7Д2, 10Х18Н12М3Л, 12Х18Н12М3ТЛ, 10Х17Н13М2Т, 31Х19Н9МВБТ, 45Х14Н14В2М <*>, 10Х18Н22В2Т2 | 79 | 78 | 77 | 75 | 73 | 71 | 69 | 67 | 65 | 64 | 63 | 62 | 62 |
10 | 10Х11Н20Т3Р | 62 | 61 | 60 | 59 | 58 | 57 | 56 | 55 | 54 | 53 | 52 | 51 | 51 |
11 | 16Х12МВСФБР-Ш <**> | 92 | 91 | 89 | 88 | 86 | 85 | 83 | 81 | 79 | 77 | 74 | 71 | 68, 650 °C - 65 |
12 | 10Х15Н9С3Б1-Ш <**> | 72 | 70 | 68 | 67 | 66 | 64 | 63 | 60 | 58 | 58 | 58 | 57 | 57 |
13 | 03Х18Н13С2АМ2ВФБР-Ш <**> | 74 | 72 | 70 | 68 | 68 | 66 | 65 | 63 | 62 | 61 | 60 | 58 | 57 |
<*> В числителе действующее обозначение марки, в знаменателе - устаревшее. <**> Применимость материалов для изготовления оборудования и трубопроводов регламентируется федеральными нормами и правилами в области использования атомной энергии [1]. |